Co to jest skolioza?

Skolioza, lub inaczej skrzywienie kręgosłupa to poważna choroba dotykająca cały organizm dziecka. Powoduje zmiany nie tylko w obrębie kręgosłupa, ale również w klatce piersiowej, miednicy, zmiany w ustawieniu głowy, kończyn dolnych. Zmiany obserwuje się w układzie kostnym, jak również w mięśniowym, powięziowym, więzadłowym. Skrzywienie kręgosłupa powoduje nieprawidłowości w obszarze klatki piersiowej i żeber, przez co wpływa niekorzystnie na układ oddechowy i serce.
Czy wiesz, że nie leczone wady postawy najczęściej prowadzą do skoliozy, a większość dzieci (ponad 90%) ma mniejsze i większe wady postawy? Umów sie na badanie wad postawy u swojego dziecka w Centrum Matki i Dziecka w Gdyni, aby przeciwdziałać postępowi negatywnych zmian.

Skoliozy idiopatyczne są trójpłaszczyznowym skrzywieniem kręgosłupa o nieustalonej etiologii. Stanowią około 80% wszystkich skrzywień kręgosłupa. Zalicza się je do grupy skolioz strukturalnych, czyli wykazujących utrwalone zmiany w obrębie poszczególnych kręgów. Zniekształcenia dotyczą całego kręgosłupa i tułowia dziecka. Skoliozy idiopatyczne stanowią duży problem terapeutyczny, gdyż trudno leczyć chorobę, nie znając jej przyczyny. Skoliozy idiopatyczne powstają tylko u dzieci i młodzieży. Częściej progresują u dziewcząt, niż chłopców.

Jeśli szukasz pomocy dla dziecka skontaktuj się z nami:
CENTRUM MATKI I DZIECKA
ul. Obrońców Wybrzeża 8 (Plac Unii)
81-367 Gdynia
tel. 586 888 999 (na infolinii wybierz: 1 / Centrum Matki i Dziecka)
Jak do nas trafić?
Więcej o nas

Podział skolioz

1. Podział skolioz ze względu na wielkość skrzywienia

I stopień – odpowiada zmianom mięśniowo – więzadłowym, bez zniekształceń kostnych. Klinicznie skrzywienia te są niewielkie. Częściowo można je zmniejszyć przez czynne napięcie właściwych mięśni. Na zdjęciach radiologicznych, wykonanych w pozycji stojącej kąt skrzywienia według Cobba wynosi 10˚-25˚. Leczenie polega na stosowaniu ćwiczeń lub obserwacji.

II stopień – jest wynikiem strukturalnych zmian w kręgach i krążkach międzykręgowych. W grupie tej występuje rotacja kręgów z wyraźnym garbem żebrowym. Na zdjęciach radiologicznych widoczne jest sklinowacenie trzonów kręgów szczytowych i przyszczytowych. Wielkość skrzywienia mieści się w granicach 25-45˚. Leczenie polega na stosowaniu gorsetów korekcyjnych i ćwiczeń.

III stopień – występują daleko posunięte zmiany strukturalne. Na zdjęciach radiologicznych występuje wyraźne sklinowacenie kręgów i ich torsja. Wartość kątowa przekracza 45˚.


2.Podział skolioz ze względu na umiejscowienie skrzywienia

A) szyjno – piersiowe
B) piersiowe
C) piersiowo – lędźwiowe
D) lędźwiowe
E) podwójne piersiowe i lędźwiowe.


3.Podział skolioz ze względu na okres powstania

A) wczesnodziecięce lub niemowlęce – występują między ½ a 3 rokiem życia dziecka. Obserwuje się je częściej u chłopców. Wypukłość skrzywienia częściej jest skierowana w lewą stronę. Wśród nich występują skrzywienia ustępujące oraz pogarszające się, które ze względu na wczesny wiek powstania są najgorzej rokującym typem.

B) dziecięce – występują między 4. a 10. rokiem życia. Obserwuje się je częściej u dziewcząt. Ulegają znacznym pogorszeniom w okresie dojrzewania.

C) dorastających – występują w okresie dojrzewania płciowego. Obserwuje się je częściej u dziewcząt.

W zależności od wielkości skrzywienia można zaobserwować u dziecka liczne objawy. Wpływ na nie ma również fakt, czy skolioza jest skompensowana oraz w jakim stopniu. Do często spotykanych objawów należą:
A) asymetria ustawienia barków
B) łopatka odstająca, uniesiona oraz zrotowana do przodu
C) asymetria klatki piersiowej
D) asymetria kątów talii
E) garb żebrowy
F) wał lędźwiowy
G) asymetria ustawienia miednicy
H) zniekształcenie obrysu pleców
I) rotacja tułowia z odstawaniem żeber
J) pozorna lub rzeczywista różnica długości kończyn dolnych
K) liczne przykurcze mięśniowe.

Przyczyny skrzywień kręgosłupa (skolioz)

W 1706 r. Mery stwierdził, że boczne skrzywienia kręgosłupa są zniekształceniem wrodzonym. Późniejsi zwolennicy uważali, że skoliozy powstają w wyniku zaburzeń segmentacji kręgosłupa w życiu płodowym. Inną postawę przedstawiał Wilhelm upatrując się przyczyny w asymetrycznym ułożeniu płodu i ucisku przez ściany macicy. Obecnie teorie te nie znajdują zwolenników.

Zwolennicy tej teorii uważają, że niewielkie skrzywienia kręgosłupa mogą przekształcić się w rzeczywiste skoliozy. Schultess i Sabatier szukali przyczyn rozwoju skolioz w asymetrycznym ułożeniu serca oraz aorty. Bichat obserwowane zmiany wiązał z czynnościową asymetrią kończyn górnych. Farkas uważał, że przyczyną zaburzeń jest asymetryczne obciążanie kończyn dolnych. Hass natomiast twierdził, że istnieje niewielka różnica w długości kończyn dolnych.

Scheda stwierdzał u dzieci z krzywicą przy próbach siadania nadmierne tyłowygięcie kręgosłupa, czyli tzw. garb siedzeniowy. Nazwał go zarodkiem skoliozy. Po przyjęciu przez dziecko postawy wyprostowanej na wysokości tego zarodka miało się wytwarzać boczne skrzywienie kręgosłupa. Teoria ta została praktycznie odrzucona.

Twórcą tej teorii jest Farkas, który uważa, że skoliozy powstają pod wpływem czynnika dysponującego, warunkującego i wywołującego. Jest to złożona teoria, gdyż łączy elementy innych, a wszystkie trzy czynniki muszą wystąpić w tym samym czasie.

Wiąże się również z innymi poglądami. Przedstawicielem jest Dolega, który zakłada zwiększoną plastyczność kręgów i podatność na odkształcanie.

Pusch stwierdził, że kręgosłup posiada sprężenie wyjściowe wywołane ściśnięciem półpłynnych jąder miażdżystych. Sprężenie to spowodowane jest przez aparat mięśniowo – więzadłowy. Przecięcie go powodowało wydłużenie kręgosłupa. Jednostronne przecięcie wywołuje wyboczenie osi kręgosłupa.

Hueter warunkował powstanie bocznych skrzywień szybszym wzrostem kolumny trzonów kręgowych niż łuków. Powodowało to w pierwszej fazie wytworzenie przodowygięcia kręgosłupa. Następnie dochodziło do wyboczenia osi kręgosłupa z równoczesnym obrotem poszczególnych kręgów. Ostatni etap polega na osadzeniu się kręgosłupa i tworzeniu skrzywień wyrównawczych.

Twórcy tej teorii są w zasadzie zwolennikami powyższej. Zaburzenia wzrostowe wyjaśniają jednak zmianami gospodarki mukopolisacharydów.

Zdaniem Mitroszewskiej wszystkie skoliozy są dziedziczne. Pojedyncze przypadki skolioz uwarunkowane są recesywnym sposobem dziedziczenia. Według niej skoliozy idiopatyczne są związane z genetycznym przekazywaniem zaburzeń metabolizmu.

Należy ona do najstarszych, gdyż została podana w 1741r. przez Andry’ego. Według niej skrzywienia rozpoczynają się z reguły niewielkim wyboczeniem. W pierwszym okresie nie wykazują one zmian strukturalnych. Jednak w miarę narastania występują zmiany w tkankach miękkich i następnie dochodzi do zmian w obrębie kośćca.

Upatruje przyczyny skoliozy w przykurczu odwiedzeniowym ( niedostatecznym przywiedzeniu ) lub zgięciowo – odwiedzeniowym w prawym stawie biodrowym. Według niego skoliozy są końcową deformacją w łańcuchu zniekształceń zaczynających się już u noworodków i niemowląt. Dotychczas nie została ona udowodniona.

Pierwotne zaburzenia w ośrodkowym i/lub obwodowym układzie nerwowym powodują nieprawidłowe funkcjonowanie ośrodkowych generatorów wzorców ruchowych. Generatory te odpowiedzialne są za kontrolę ruchów tułowia w trzech płaszczyznach. Zaburzenie ich pracy powoduje asymetrię oddziaływań mięśni tułowia, która w połączeniu z siłą grawitacji remodeluje kręgi kręgosłupa. Przerost przedniej części kręgosłupa prowadzi do jego torsji i ujawnienia się skoliozy.

Koncepcja podkreśla rolę miednicy jako czynnika powodującego obracanie tułowia w trakcie chodzenia. Ruch ten angażuje kręgosłup lędźwiowy, ale jest powstrzymywany przez klatkę piersiową i obręcz barkową. Następuje wyładowanie w kręgosłupie powodując jego torsję, czyli skręcenie.